Capability ontraadseld

Het tweede woord in de mijn korte business buzzwords versimpeld is het woord ‘capability’. In ITIL®komen we het woord tegen in bijvoorbeeld : de definitie van service management. Deze luidt: ‘a set of specialized organizational capabilities for enabling value for customers in the form of services’. De definitie van capability is ‘the ability of an organization, person, process, application, configuration item, or IT service to carry out an activity’. Als je wat verder leest in de ITIL-boeken kom je eigenlijk tot de conclusie dat de practices beschreven eigenlijk capabilities zijn.

Maar wat moet je hier nu mee? Want niet alleen binnen service management wordt de term gebruikt. Je komt hem ook tegen bij business design, en enterprise architectuur.

De term heeft een aantal oorsprongen. Een van de oorsprongen die het wat makkelijker maakt ligt in het leger. Het ministerie van defensie in de Verenigde Staten is namelijk een van de ‘uitvinders’ van het woord. Voor het Amerikaanse leger was namelijk voor vele jaren het leven makkelijk. Er was één vijand. Die vijand zat achter het ijzeren gordijn en heette de Sovjet-Unie. Zolang Amerika één soldaat meer, of één kernraket meer dan de Russen had, dan was het goed.  Maar na 1989, de val van de muur, veranderde dit. Er was niet meer één duidelijke vijand. Het ministerie van Defensie ontwikkelde daarom het concept capability, en capability based planning. Hierbij keek het ministerie welke capaciteiten of ‘vermogens’ het leger nodig had. Deze capabilities werden dan vervolgens in scenario’s getest. Het ging hierbij niet zo zeer meer om; door wie of waar Amerika bedreigd kon worden, maar hoe en hoe het zich kon verdedigen.

Door deze analogie te volgen voor de IT merk je dat een ‘capability’ van alles kan zijn. Nou ben ik me er bewust van dat dit niet erg helpt.

Denk daarom bij een capability altijd aan drie onderdelen, namelijk:

Resources, Technology, Know How

Deze verdeling maakt het makkelijker om te kijken wat er nou precies nodig is in jouw organisatie om een capability te creëren. Je kan op deze manier ook makkelijker benoemen wie de resources/know-how/technologie levert.

Voorbeelden van capabilities zijn bijvoorbeeld

We hebben nu een wat simpelere voorstelling van een capability. Je zal nog wel een verschil moeten maken tussen capabilities, processen en functies. Een proces beschrijft de methode hoe een organisatie werkt om de capabilities te leveren en in te zetten. Een functie beschrijft vervolgens de rollen die individuen spelen bij het behalen van de doelen van de organisatie.

Een proces beschrijft het hoe, en een capability het wat. Een capability is dus moeilijker voor te stellen. Het is abstract. Het heeft echter wel een groot voordeel ten opzichte van een proces. Wat een organisatie doet, verandert namelijk niet snel. Hoe een organisatie dat doet wel. In de tegenwoordige tijd, waarbij organisatie steeds wendbaarder willen zijn, is het beschrijven wat de organisatie doet dus zo slecht nog niet.