Best practices binnen Value Stream Mapping

Pak een boek over de inrichting van IT en je komt de term value stream tegen. Of het nu Lean, TOGAF of ITIL is, overal kom je de term tegen. Als je echter wat verder kijkt, zie je dat de ene value stream de ander niet is. Om het nog complexer te maken introduceren sommige frameworks naast value stream ook nog de term value chains. Hoe verhouden deze termen zich tot elkaar, en wat is de relevantie voor jouw organisatie?

Samengevat zijn er drie methoden te onderkennen die op een bepaalde manier waarde analyseren, meten of in kaart brengen. Dit zijn: value chains, value networks and value streams. Ik zal ze hier kort behandelen.

Value Chain

De value chain is als eerste geïntroduceerd door Michael Porter in zijn book “Competitive Advantage”. De value chain is erop gericht om de samenhang van activiteiten in een organisatie in kaar te brengen. Nadeel van een value chain is dat het de organisatie op een hoog abstractieniveau beschrijft. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van value chains uit  verschillende literatuur.

Value Networks

Value networks beschrijven de interactie tussen verschillende personen en hoe deze interacties waarde creëren. Value networks helpen om de relaties tussen personen en organisaties in kaart te brengen die er samen toe leiden om waarde te creëren. Overigens bestaan er binnen de value networks ook weer verschillende typen. Een veel gebruikte vorm is zijn de Normann and Ramirez Value Constellations. Een voorbeeld vind je hieronder.

Value streams

Binnen de value streams zijn er eigenlijk twee smaken. Er bestaan value streams zoals ze binnen de business/enterprise architectuur maken, en de value stream binnen de Lean Thinking beweging. Lean value streams vinden hun oorsprong bij Toyota in de auto-industrie. Het belangrijkste doel van Lean Thinking is om ‘waste’ te identificeren en elimineren. Op deze manier onstaat een value stream waarbij enkel activiteiten worden uitgevoerd die waarde toevoegen voor de eindgebruiker. Een lean value stream is een weergave van een reeks van activiteiten die samen op een bepaalde manier waarde creëren voor een eindgebruiker, bijvoorbeeld een product of een dienst. In het schema geef je vervolgens de tijden weer die relevant zijn om ‘waste’ te identificeren, bijvoorbeeld Processing Time, Response Time, Percentage Complete & Accurate. Hiermee onstaat een overzicht van te optimaliseren activiteiten.

Value streams binnen business architectuur hebben een ander doel. Value streams binnen business architectuur vinden hun oorspring in het book “The Great Transition” van James Martin. Een value stream is een set van activiteiten die samen waarde toevoegen voor een klant, stakeholder of eindgebruiker. De activiteiten worden weergegeven door value stream stages. Een value stream stel je altijd op vanuit het perspectief van de stakeholder, klant of eindgebruiker. Activiteiten binnen de value stream kunnen vervolgens weer vertaald worden naar processen. Het verschil tussen de twee is dat een value stream een naar buitegekeerd perspectief heeft (wat levert het de klant op), terwijl een proces meer een naar binnengekeerd perspectief heeft (wat doen wij en organiseren we dit).

Als je value stream in kaart hebt gebracht, dan is de volgende stap om in kaart te brengen welke ‘capabilities/practices’ nodig zijn om de activiteiten uit te voeren.  Dit doe je door de relevante capabilites te koppelen aan de activiteiten of value stream stages. Hierdoor krijg je een overzicht welke capabilities onmisbaar zijn om waarde te creëren. Nog enkele tips bij het maken van value streams:

1. Er moet een duidelijke stakeholder benoemd zijn, die de value stream initieert.
2. Value streams zijn andere entiteiten dan capabilities. Value stream zijn geen capabilities en zijn er ook geen onderdeel van.
3. Hoe het kort en bondig.

Het maakt overigens niet veel uit of je begint met het creëren van value streams of een overzicht van je business capabilities. Ben je bijvoorbeeld geïnspireerd door ITIL 4, en wil je met value stream mapping aan de slag? Je zou dan de 34 practices uit ITIL als capabilities kunnen gebruiken.

Om je hierbij op weg te helpen hebben wij alle 34 practices voor je uitgewerkt. We hebben per practices de bijbehorende processen gemodelleerd, zoals ze beschreven zijn in ITIL 4. Hiermee maken we je het makkelijker. Nadat jij de value streams in kaart hebt gebracht, kan je dan heel snel zien welke practices het meest relevant zijn.

Hier een aantal voorbeelden van de practices. Heb je interesse in de gehele set? Neem contact met ons op en we helpen je verder.